Sigara yasaklarını bir yana bırakın, kendiniz için bu sigaradan kurtulun: Temiz akciğerler, öksürüğe veda, pırıl pırıl bir cilt, daralmayan nefes, daha renkli bir cinsel hayat...
Türkiye bugün sigara yasağı kapsamının genişlemesiyle birlikte ‘dumansız hava sahası’na girerken, çok sayıda tiryaki bu alışkanlıktan kurtulmanın yollarını arıyor. Çünkü birçok kişinin keyif ya da keder anında sarıldığı sigaranın vücutta zarar vermediği organ yok. Akciğer ve gırtlak kanseri riskini yaklaşık 20 kat artıran sigara iktidarsızlık ve kısırlığın da nedeni. Sigara dünyada her yıl 5 milyon can alıyor.
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı bünyesindeki Sigarayı Bırakma Kliniği’nde görevli, Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği Tütün Kontrolü Çalışma Grubu Başkanı Prof. Dr. Tunçalp Demir, sigara alışkanlığını neden terk etmek ve bunun için neler yapmak gerektiğini anlattı.
Sigara hangi sağlık sorunlarına yol açıyor?
Sigaranın zararları konusundaki bilgilerimiz yeni sayılır. 1950’lilere kadar sigaranın zararlarıyla ilgili hiçbir şey bilinmiyor. İlk bilimsel çalışmalar doktorlar üzerinde yapılıyor. Sonra bir bakıyorlar ki, sigara içen doktorların yaşam süresi içmeyenlerden daha kısa. Son yıllarda yoğunlaşan çalışmalara göre, sigara ölüm nedeni olan 40 hastalıkla doğrudan ilişkili. Sigara hem kadında hem erkekte ölüm riskini iki kat artırıyor. Dünyada her yıl yaklaşık 5 milyon kişi sigaraya bağlı hastalıklar nedeniyle hayatını kaybediyor. Türkiye’de ise tahmin edilen sayı 100-120 bin. İzmit depreminde resmi rakamlara göre ölü sayısı 35 bin civarındaydı. Yani sigara ülkemize her yıl üç deprem kadar can kaybına yol açıyor. Sağlık Bakanlığı verilerine göre, Türkiye’de sigara kullananların yüzde 55’i 35-58 yaşları arasında hayatını kaybediyor. Gerçekten korkunç bir tablo bu.
BİNBİR HASTALIK NEDENİ
Sigara içenlerde hangi hastalıklar görülür?
Sigaranın vücutta neredeyse etkilemediği bir organ yok. Dudak, dil, gırtlak, nefesborusu, akciğer, mesane, prostat, rahim ve meme kanseri sigara içenlerde daha fazla görülür. Örneğin sigara içenlerde akciğer kanseri riski tam 25 kat artıyor. Öyle ki, sigara içmeyenlerde akciğer kanserine çok nadir rastlıyoruz. Yine gırtlak kanseri riskini 15-20 kat yükseltiyor. Mesane (idrar torbası) kanserinin de en büyük sebebi sigara. Çünkü sigarının içindeki maddeler idrarla atılıyor. Bu maddeler mesanede zehirli bir etki çıkmasına yol açıyor. Mesela doktorlar mesane kanserini ilk kez baca temizleyicilerinde görüyorlar. Daha sonra aynı şekilde sigara içenlerde de olduğu ortaya çıkıyor.
Kanser dışında hangi hastalıkları yapar?
Akciğerlerde KOAH dediğimiz kronik bronşit hastalığının yüzde 90 sebebi sigara. Bu hastalık süründürür hemen öldürmez. Akciğer bronşlarının daralmasıyla ortaya çıkar. Öksürük, balgam, hırıltı, nefes darlığı şeklinde kendini gösterir. Bir süre sonra hasta rahat rahat yürüyemez. Oksijene bağımlı hale gelir. Daha ileri aşamada ise ölümle sonuçlanan vakalar görülebiliyor. Ayrıca kalp-damar hastalıkları, tansiyon, inmenin başta gelen sebeplerinden biri sigara. Bacak, kol gibi uç damarlarda ortaya çıkan ve burger dediğimiz bir hastalık var. Bunun da başta gelen sebebi. Maalesef burger hastalığı bacakların, kolların kesilmesiyle sonuçlanabiliyor. Ayrıca sigara cildi bozar, cilt karalığı ve yaşlanma belirtilerinin erken ortaya çıkmasına yol açar. Dişlerin kirli ve pis görünmesine neden olur. Ağız tadını bozar. Sigarayı bırakan hastalarımızın hepsi şöyle der: “Ben birçok şeyin tadını alamıyormuşum.”
Sigaranın kısırlık yaptığı doğru mu?
Sigaranın üreme organlarında ciddi etkileri var. Hem erkekte hem kadında kısırlığa yol açtığı doğru. Sigara içen kadınlarda düşük yapma, erken doğum ve düşük ağırlıklı bebek doğurma riski artıyor. Ayrıca erkeklerde iktidarsızlığa yol açıyor. Sigara kullanımı damarları bozarak sertleşme bozukluğu yaratır.
Günde kaç sigara içmek tehlikeli?
‘Az içiyorum’ demek maalesef kimseyi kurtarmıyor. Günde bir -üç arasında sigara içenlerde bile akciğer kanseri ciddi biçimde artıyor. Tabii çok içmektense az içmek daha iyi. Şu nokta unutulmamalı. Günde iki sigara riskinizi iki kat artırıyorsa, 20 tane içmek 20 kat artırıyor. Bu nedenle en iyisi tamamen bırakmak.
PİPO DAHA AZ MI ZARARLI
Puro, pipo ve nargile sigaradan daha mı az zararlı?
Böyle bir şey yok. Tütün mamullerinin hepsi birbirine benzer etkiler yapar. Mesela puro içenlerde dudak kanseri daha sık. Nargile çok tehlikeli bir tütün mamulü. Suyun içinden geçtiği için zararlı etkilerinin süzüldüğü sanılıyor. Oysa bu bilgi doğru değil. Ayrıca nargile sigaraya başlamayı kolaylaştırıyor. Mesela nargile kafeler sadece Türkiye’de değil birçok Ortadoğu ülkesinde bir anda ortaya çıktı. Bunların çok tesadüfi olduğunu düşünmüyoruz. Büyük ihtimalle işin arkasında tütün şirketleri var. Çünkü sigaraya geçişin bir yolu nargile. Bir de ritüelleri olan bir şey. Nanelisi, tarçınlısı, elmalısı gibi çeşitleri var. Daha keyifli bir iş gibi duruyor. Bu yüzden de nargileye başlamak daha kolay.
'İÇİME ÇEKMİYORUM'
Bir de ‘sigara içiyorum ama içime çekmiyorum’ diyenler var.
‘Ben içime çekmiyorum, sigara bana zarar vermez’ demek kişinin kendisini kandırmasından öte bir şey değil. Çünkü sigara dumanına maruz kalmak bile benzer sağlık problemlerine yol açar. 25 Avrupa ülkesinde her yıl pasif sigara içimine bağlı 79 bin kişinin öldüğü tahmin ediliyor. Sigara içenlerin eşlerinde akciğer kanseri ve kronik bronşit riski ciddi biçimde artıyor. Sigaranın toplu yerlerde yasaklanmasının en büyük sebebi pasif içimininin getirdiği zararlar. Ama şu var; sigara dumanını hafif çekmekle, derin çekmek arasında bir fark olabiliyor. Ama bunu ‘Sigara bana etki etmez’ şeklinde yorumlamak çok yanlış.
Elektronik sigara etkili bir yöntem mi?
Kullanımı konusunda şüpheliyim. Çünkü içinde nikotin olan bir ürünün ilaç ruhsatı alması gerekiyor. Oysa elektronik sigaranın ilaç ruhsatı yok, içinde ne kadar nikotin olduğunu da bilmiyoruz. Ayrıca sigarayı bıraktırıcı etkisi konusunda bilimsel bir araştırma da yok. Bir de tabii sigarayı özendiriyor. Sigara hareket özentisiyle başlar. Elektronik sigara, sigara içen insan davranışını besliyor.
İÇİNDE FARE ZEHİRİ BİLE VAR
Sigarada 4 binin üzerinde zehirli madde bulunuyor. İşte, yandığı zaman tütün mamullerinde ortaya çıkan zararlı maddelerden en tehlikelileri: İşte tütün yandığı zaman ortaya çıkan zararlı maddeler.
l Polonyum-210 (kanserojen) l Radon (radyasyon) l Metanol (füze yakıtı) l Toluen (tiner) l Kadmiyum (akü metali) l Bütan (tüp gaz) l DDT (böcek öldürücü) l Hidrojen siyanür (gaz odalarında kullanılan zehir) l Aseton (oje sökücü) l Naftalin
(güve kovucu) l Arsenik (fare zehiri) l Amonyak (tuvalet temizleyici) l Karbon (egzoz gazı) l Nikotin.
PROF: DR: TUNÇALP DEMİR KİMDİR?
Prof. Dr. Tunçalp Demir 1966’da Tekirdağ’da doğdu. Tekirdağ Namık Kemal İlkokulu ve İstanbul Erkek Lisesi’ni bitirdi. 1990’da İstanbul Tıp Fakültesi’nden mezun oldu. 1994’te Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı’nda uzmanlık eğitimini tamamladı. 2000’de doçent, 2006’da profesör unvanını aldı. Halen Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Anabilim Dalı bünyesindeki Sigarayı Bırakma Kliniği’nde çalışıyor.
Türkiye Solunum Araştırmaları Derneği Tütün Kontrolü Çalışma Grubu Başkanı olan Prof. Dr. Tunçalp Demir evli ve bir çocuk babası.
www.sentutunshop.com
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder